Dünyada anemiler içinde en sık nedenin demir eksikliği olduğuna dikkat çeken İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Serap Yavuzer, “Anemi, bayanlarda erkeklerden daha fazla görülmektedir. Anemisi olan hastalar sıklıkla çabuk yorulma, merdiven çıkmada zorluk, eforla gelen çarpıntı ve nefes darlığı, ciltte solukluk, baş dönmesi, kramplar, uyku sorunları, saç dökülmesi, tırnaklarda kırılma ve form değişikliği, konsantrasyon zahmeti ve unutkanlık üzere şikayetlerle doktora başvurmaktadır” dedi.
İAÜ VM Medical Park Florya Hastanesi’nden İç Hastalıkları (Dâhiliye) Uzmanı Prof. Dr. Serap Yavuzer, anemi (kansızlık) hastalığı hakkında açıklamalarda bulundu.
Dünya nüfusunun yaklaşık dörtte birini etkiliyor
Aneminin ya da halk ortasında bilinen ismiyle kansızlığın, dünya nüfusunun yaklaşık dörtte birini etkilediği için değerli bir global sıhhat sorunu olduğunu dikkat çeken Prof. Dr. Serap Yavuzer, “Gelişmiş ülkelerde rastgele bir nedenle hastaneye başvuran hastaların yüzde 30’undan fazlasında anemi saptanırken, bu oranın gelişmekte olan ülkelerde daha yüksek olduğu bildirilmiştir. Tüm kan hastalıkları içinde en sık görülen hastalık anemidir” diye konuştu.
Anemi kronik hastalıkları tetikliyor
Aneminin nasıl oluştuğundan bahseden Prof. Dr. Yavuzer, “Anemi, kanda kırmızı kan hücresi olarak bilinen alyuvarların çeşitli nedenlerle sayılarının azalması (kemik iliğinde üretimde azalma, yıkıma bağlı azalma, kan kaybı ve ya sıvı yüklenmesi) yahut bu hücrelerin içinde bulunan hemoglobin ölçüsünün azalması/anormal üretimi sonucu yıkımı ile ortaya çıkmaktadır. Kemik iliğindeki alyuvar üretimi; hem lösemi, lenfoma üzere kan hastalıklarının kemik iliğini direkt etkilemesi hem de romatizmal hastalıklardan iltihabi bağırsak hastalıklarına kadar birçok kronik hastalığın dolaylı etkilemesi sonucu azalabilmektedir” sözlerini kullandı.
Prof. Dr. Yavuzer, “Yıkım artışının nedeni otoimmun olabileceği üzere herediter sferositoz ve orak hücreli anemi üzere bozuk hücre üretimine bağlı yıkımın arttığı hastalıklarla da olabilir. Bilhassa Akdeniz bölgesinde ortaya çıkan kalıtsal hastalık Akdeniz anemisi (talasemi) de genetik bir bozukluk ile olağan hemoglobin üretemediğinden anemiye sebep olur. Alyuvarların kemik iliğinde gerçek üretimi için demir, B12 vitamini ve folik asit üzere vitamin ve minerallerin de kâfi alımı ve emilimi gerekmektedir. Bunların eksikliğinde de anemi gelişir. Aneminin altında birçok neden olabileceğinden anemi teşhisinden sonra altta yatan nedeni bulmak tedaviyi planlamak için epey önemlidir” diye konuştu.
Demir eksikliği en kıymetli nedeni
Dünyada anemiler içinde en sık nedenin demir eksikliği olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Yavuzer, şu bilgileri paylaştı:
“Anemi, bayanlarda erkeklerden daha fazla görülmektedir. Demir eksikliğinin nedenleri sıklıkla çocuklar ve gençlerde beslenme yetersizliği, bayanlarda ağır görülen adet kanamaları, ileri yaş bireylerde kanserler ve her yaş gurubunda kan sulandırıcılar, ağrı kesicilerin kullanımına bağlı mide-bağırsak üzere sindirim sistemi kanamalarıdır. Hemoglobin alyuvarlar içinde demir taşıyan kıymetli bir protein olup ana vazifesi oksijeni akciğerlerden tüm dokulara taşımaktır. Hemoglobin olağan pahası yaş ve cinsiyete nazaran değişmektedir. Dünya Sıhhat örgütü (WHO); yetişkinlerde hemoglobin düzeyinin bayanlarda 12 gram/desilitre, erkeklerde 13 gram/desilitre ve gebeler için 12 gram/desilitre altında olmasını anemi olarak tanımlamaktadır. Hasebiyle hemoglobin bu düzeylerin altında iken tüm organ ve dokulara giden oksijen azalacağından, anemi derecesi ile orantılı olarak birçok klinik duruma neden olacaktır.”
Konsantrasyon zahmeti ve unutkanlık üzere şikâyetlere dikkat
Anemisi olan hastada hastalığın nedenlerinden bağımsız olarak birçok şikâyetin emsal olduğunu söyleyen Prof. Dr. Yavuzer, “Hastalar sıklıkla çabuk yorulma, merdiven çıkmada zorluk, eforla gelen çarpıntı ve nefes darlığı, ciltte solukluk, baş dönmesi, kramplar, uyku sorunları, saç dökülmesi, tırnaklarda kırılma ve form değişikliği, konsantrasyon zahmeti ve unutkanlık üzere şikayetlerle başvurmaktadır. Daha az sıklıkta da toprak ve buz yeme isteği, şiş ve kırmız lisan, dudak kenarında çatlaklar, cilt ve gözlerde sararma, el-ayaklarda uyuşma, duyu kusuru, tüm eklemelerde ağrı ve sonluluk ile başvurabilirler. Hatta hastalar ağır anemilerin neden olduğu kalp krizi tablosu ile de karşımıza gelebilirler” açıklamasında bulundu.
Anemi tedavi edilebilir bir hastalık
Anemi tedavisinin her vakit nedene yönelik olması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Yavuzer “Hayati tehlikesi olan anemi hastalarında süratli kan transferleri, demir eksikliği olanlarda ağızdan hap ve ya damardan serum halinde demir dayanak tedavileri tercih edilebilir. B12 ve folat eksikliğinde ek vitamin tedavileri, kronik böbrek yetmezliğinde kemik iliğinde alyuvar imalini uyarıcı eritropoetin hormon tedavisi, otoimmun ve kemik iliğini tutan hastalıklarda hastalıkların tedavisi ile anemiler tedavi edilebilir. Lakin altta yatan nedene yönelik araştırmaların yapılmaması, uygunsuz tedavilerin verilmesi, hasta uyumsuzluğu (tedaviyi yan tesirden yahut mühlet uzunluğu üzere nedenlerle eksik bırakması) üzere etmenler anemiyi tedavisi sıkıntı bir halk sıhhati sorunu haline getirmektedir” diyerek kelamlarını noktaladı.