Türkiye’den Almanya’ya gelerek sığınma başvurusu yapanların sayısındaki artış devam ediyor. Federal Göç ve Mülteciler Dairesi’nin (BAMF) datalarına nazaran, bu yılın Ocak-Kasım döneminde Almanya’ya iltica başvurusu yapan Türk vatandaşlarının sayısı 20 bin 802 ile yeni bir rekora ulaştı. Bu sayıyla Türkiye, menşe ülkeler sıralamasında Irak, Gürcistan, İran, Somali, Eritre, Moldova üzere ülkeleri geride bırakarak, Suriye ve Afganistan’ın akabinde üçüncü sıraya yükseldi.
Aşağı Saksonya Mülteciler Kurulu isimli sivil toplum kuruluşunun idare konseyinde da yer alan avukat Dündar Kelloğlu, kendilerine başvuranlardan gördükleri kadarıyla gelenlerin birçoklarını gençlerin oluşturduğunu söylüyor. Kelloğlu, mülakatlarda en sık duydukları münasebetlerin başında da artan siyasi baskı ve berbatlaşan ekonomik durumun geldiğini, insanların Türkiye’de hiçbir gelecek umudu görmediğini söylediğini belirtiyor. “1997 yılından beri bu alanda çalışıyoruz, çok davaya baktık, çok sığınmacıyla görüştük lakin Türkiye’deki ortam hiçbir vakit bu kadar karamsar olmamıştı” yorumunda bulunuyor.
İlticalarda yüzde 216 artış
Almanya’ya Ocak-Kasım 2022 devrinde yapılan 20 bin 802 iltica müracaatından 19 bin 754’ü birinci kere yapılanlardan oluşuyor. Bu sayı geçen yıl 6 bin 254’tü. Böylelikle geçen yıl yapılan iltica başvurusu sayısıyla karşılaştırıldığı yüzde 216 artış kaydedildiği bildiriliyor.
Almanya Federal Göç ve Mülteciler Dairesi’nin (BAMF) DW Türkçe’ye verdiği bilgiye nazaran, Kasım 2022’deki artışın da bir evvelki yılın tıpkı periyoduna, yani Kasım 2021’e nazaran yüzde 514 olduğu bildirildi. Kasım 2022’de Almanya’da sığınma talebinde bulunan Türk vatandaşı sayısı 4 bin 691 olurken bu sayı Kasım 2021’de yalnızca 764 olarak açıklanmıştı.
Uzmanlara göreyse gerçek sayı açıklanan resmi sayılardan çok daha yüksek. Yabancılar hukuku uzmanı Dündar Kelloğlu, kaçak yollardan gelen Türkiye vatandaşlarının birçoklarının çabucak geri gönderileceği yahut birinci giriş yaptığı Avrupa ülkesine yollanacağı telaşıyla iltica başvurusu yapmadığını, beklediğini, bu nedenle açıklanan resmi sayıların gerçek sayının en az üç katı, hatta daha fazla olduğunu iddia ettiklerini belirtiyor.
Kürt ilticacı sayısı rekor derecede artarken kabul oranı düşüyor
BAMF’ın DW Türkçe’ye aktardığına nazaran, kurumun Türkiye’den gelenlere dair bu yılın Ocak-Ekim tarihlerine yönelik etnik köken konusunda ayrıntılı datalar tuttuğu da görülüyor. Buna nazaran Ocak-Ekim 2022’de Türkiye’den gelerek iltica başvurusu yapanların sayısı toplamda 15 bin 957 oldu. Bunlardan 2 bin 865’i Türk olduğunu beyan ederken 12 bin 699’u da Kürt olduğunu belirtti.
2021 yılının tamamında Türk vatandaşlarının iltica müracaatlarının toplamı 7 bin 873 olmuştu. Bunların 3 bin 19’u Türk, 4 bin 522’si Kürt olduğunu beyan etmişti.
Türk vatandaşlarının Almanya’daki iltica müracaatlarının kabul oranlarına bakıldığında da Türkler ile Kürtler ortasındaki uçurumun büyüdüğü dikkat çekiyor. Almanya’da bu yıl karara bağlanan iltica müracaatlarında Türklerin kabul oranı yüzde 73,8 olurken, Kürt olduğunu söyleyenlerin müracaatlarına verilen onay yüzde 8,9’a düştü. Türk olduğunu beyan edenlerin Ocak-Ekim 2022’de aldığı ret sayısı yalnızca 451 olurken Kürt olduğunu söylenlerin aldığı ret yanıtının 3 bin 847’e ulaştığı bildirildi.
Türk olduğunu belirten Türkiye vatandaşlarının 2021’de aldığı kabul oranı da yüzde 77 olurken, Kürt olduğunu beyan edenlerin aldığı onay yüzde 10,7’de kalmıştı.
Avukat Dündar Kelloğlu, iltica başvurusu sırasında kendisini Türk diye niteleyen mültecilerin ezici çoğunluğunun Gülen Cemaati üyesi olduğu tez edilen şahıslardan oluştuğunu, Türkiye’de terör örgütü üyeliğinden yargılandığını belirtiyor. Kelloğlu, “Bu insanların büyük kısmı eğitimli, bürokrasiden geliyor, devletin işleyişini âlâ biliyor ve Almanya’da da hakkını aramada, münasebetlerini sunmada, kendini söz etmede uygun ve bundan ötürü sığınma müracaatlarının kabul edilme oranı yüksek” değerlendirmesinde bulunuyor.
Kürt olduğunu beyan eden ilticacılarınsa genelde eğitim düzeyinin yahut kendisini söz etme yeteneğinin daha zayıf olduğunu, buna ilaveten Türkiye’de kendilerine yönelik takibatı kanıtlamakta da zorlandıklarını belirtiyor. Kelloğlu, “Ancak Almanya delil istiyor, resmi evrak istiyor. Lakin Türkiye’de bakıyoruz pek çok davada araştırma, soruşturma basamağında mağdur dokümana ulaşamıyor” diye belirtiyor. Pek çok evraka zımnilik kararı konduğunu yahut bilinmeyen şahit sözlerine dayandığını da hatırlatan Kelloğlu, “Sonra HDP için çalışmış diyelim, resmiyette yasal bir parti lakin soruşturmalarda HDP eşittir PKK olarak görülüyor ve bunu da Almanya’da kanıtlamakta zorlanıyor. Hasebiyle da Kürtlerin iltica münasebetini ispatı güç, o nedenle büyük çoğunluğu reddediliyor” diye açıklıyor.
Almanya Göç ve Mülteciler Dairesi, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada Türk vatandaşlarının etnik kökenine dair bilginin kendi beyanları ile toplandığını, iltica sebeplerine dair bilgilerinse ayrıyeten istatistiki olarak tasnif edilmediğini kaydetti.
Darbe teşebbüsünden sonra kaydedilen en yüksek artış
Türkiye, 2006-2015 yıllarında bin 400 ila 2 bin ortasında seyreden iltica sayıları ile Almanya’da istatistiklerde öne çıkmamış, en çok sığınmacı gelen ülkeler kategorisinde de yer almamıştı. Fakat 2015 yılında bin 767 Türk vatandaşı Almanya’dan iltica talep ederken bu sayı darbe teşebbüsünün olduğu 2016 yılında katlanarak 5 bin 742’ye, yeniden süratli bir artışla 2017’de evvel 8 bin 483’e, 2018 yılında 10 bin 356’ya, 2019’da da 10 bin 833’e ulaşmıştı.
Koronavirüsün damgasını vurduğu 2020 yılında ise müracaatlarda rekor düşüş kaydedilmiş, Almanya’ya yalnızca 6 bin 562 Türk vatandaşının iltica müracaatında bulunduğu açıklanmıştı. Bu sayı pandeminin tesirinin yavaş yavaş azalmaya başladığı 2021 yılında 7 bin 873 oldu. Bu yılın (2022) birinci 11 ayında ise 20 bin 802 olarak kayda geçti.
Almanya’da son aylarda hudut muhafazadan sorumlu Federal Polis Teşkilatı’nın yaptığı basın açıklamalarında da evvelki yıllara oranla Türkiye teması çok daha sıklıkla öne çıkıyor. Polisin basın bültenlerinde ya sığınmacıların ya da kaçakçıların Türk vatandaşı olduğu ibaresi sıklıkla yer alıyor. DW Türkçe’nin kelam konusu basın açıklamalarından yola çıkarak Federal Polis Teşkilatı’na yaptığı müracaata verilen karşılıkta bu eğilimin sayılarla da tespit edildiği haber verildi.
Sınırların korunmasından sorumlu Federal Polis’in DW Türkçe’ye verdiği bilgide Ocak-Eylül 2022 tarihlerinde Almanya hudutlarında 5 bin 362 Türk vatandaşının geçerli bir doküman olmadan giriş yapmaya kalkışırken tespit edildiği bildirildi. Geçen yılın tamamında bu sayının 2 bin 531, pandeminin damgasını vurduğu 2020’de bin 629 olduğu tabir edildi. Geçen yılın tıpkı periyoduyla karşılaştırıldığında Almanya’ya sistemsiz yolla giriş yaptığı tespit edilen Türk vatandaşı sayısının yüzde 254 oranında arttığı ortaya çıktı. 2020’nin birebir periyoduyla karşılaştırıldığında ise kelam konusu artış yüzde 368’e tekabül ediyor.
Macaristan Almanya’ya gidenlere tavsiyelerde bulunuyor
Sınır polisinin basın açıklamalarında göze çarpan bir başka gelişme de Sırbistan üzerinden Avusturya’ya oradan Almanya’ya gelindiğine dair ibareler. Mülteciler alanında çalışan Dündar Kelloğlu, iltica müracaatlarında belirtilmese de son aylarda Türkiye’den pek çok kişinin başta Sırbistan olmak üzere Balkan ülkelerine vizesiz seyahat muahedesi sayesinde geldiğini, oradan da Macaristan üzerinden Avusturya’ya, Avusturya’dan da Almanya’ya geçtiğini gözlediklerini aktarıyor.
Almanya’ya ulaşmayı başaranların Kelloğlu ve mülteci örgütleri çalışanlarına bildirdiğine göre, Avrupa Birliği (AB) üyesi Macaristan, Sırbistan’dan girişte evvelki yıllarda olduğu üzere engellemiyor. Kelloğlu, “Son gelen mültecilerin bize aktardıklarına nazaran, Macaristan, Sırbistan’dan girenlerin parmak izini almıyor, kaydını yapmıyor, hatta Avusturya’ya nasıl gidebilecekleri konusunda onlara tavsiyelerde bulunuyor. Ve gelen beşerler da evvelden olduğu üzere şebekeler üzerinden gelmiyor, ellerinde bilgiler var, hangi güzergahtan, hangi kapıdan, nasıl giriş yapacağına dair bilgiyle geliyorlar” diye bildiriyor.